تفکر طراحی چیست؟ حل مشکلات با روشی نوین

سال هاست که در کشورهای مختلف از یک روش جذاب و حیرت انگیز برای حل مشکلات موجود و تبدیل کردن تهدیدها به فرصت ها استفاده می‌شود، در حالی این روش در کشور ما چندان شناخته شده نیست و به ندرت از آن استفاده می‌شود. علاقه دارید با آن آشنا شوید؟ اسم جذابی دارد و برخی از روی اسم آن را قضاوت می‌کنند. اجازه دهید بیشتر با آن آشنا شویم.

تفکر طراحی، روشی نوین برای روبرویی با چالش ها

تفکر طراحی یک رویکرد جدید برای مسائل است. رویکرد این روش حل مسئله این است که بر کاربران متمرکز می‌شود و طبق مشاهدات و اطلاعاتی که به دست می‌آورد روش‌هایی خلاقانه برای حل مشکلات ارائه می‌کند.

با وجود اسمی که برای این روش حل مسئله انتخاب شده خیلی از افراد تصور می‌کنند که این روش تنها در دنیای طراحی کاربرد کارایی داشته و فقط مربوط به این حوزه است.

تفکر طراحی دقیقاً چیست؟ چه هدفی را دنبال می‌کند؟

هدف از استفاده این روش، تبدیل اطلاعات و مشاهدات به دانش و بینش و تهیه محصولات و خدماتی است که بر اساس این دانش و بینش طراحی شده باشند تا وضعیت را بهبود دهند.

رویکرد تفکر طراحی سال هاست که در شرکت‌های بزرگی مثل اپل و جنرال الکتریک مورد استفاده قرار گرفته و از آن برای حل مشکلات موجود و کشف فرصت‌های جدید استفاده می‌شود. البته این روش در ابتدا تنها توسط طراحان مورد استفاده قرار می‌گرفت و به همین دلیل نام تفکر طراحی بر روی آن نهاده شده. اما امروز در هر جایی که صحبت از ارائۀ ایده برای حل یک مشکل باشد، تفکر طراحی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.

اکنون نیز بسیاری از شرکت‌هایی که در زمینه طراحی (از طراحی اتومبیل تا طراحی سایت) فعالیت می‌کنند، از این روش به خوبی بهره می‌گیرند.

این را هم در نظر داشته باشید که برای استفاده از این روش و طرز فکر برای حل مشکلات لزومی‌ ندارد که حتماً طراح باشید و مثل طراحان فکر کنید. امروزه این روش با اینکه هنوز بیش از هر جای دیگر در زمینه طراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما به هیچ وجه به یک صنعت و حوزه خاص محدود نمی‌شود و همین دلیلی است بسیاری از شرکت‌های بزرگ و توسعه یافته از آن بهره می‌گیرند.

فرایند تفکر طراحی برای حل مشکل - تصویر به دلایلی مانند مشکل در اینترنت و یا... دریافت نشد، لطفا به پشتیبانی سایت اطلاع دهید. — مرحل تفکر طراحی

به طور کلی فرآیند تفکر طراحی شامل 5 مرحله است:

1. مراحل تفکر طراحی، اول از همه نیاز مشتریان را درک کنید!

درک نیازهای مشتریان: تفاوتی ندارد که در زمینه طراحی سایت یا اپلیکیشن فعالیت می‌کنید یا تخصص شما چیز دیگری است. در هر صورت در اولین مرحله باید کاربر و نیاز او را درک کنید، او را ببینید، به حرف‌هایش گوش کنید و ارزش ها و باورهایش را بهتر بشناسید. به این مرحله از فرآیند تفکر طراحی همدلی (Empathise) گفته می‌شود. به طور خلاصه در این مرحله بعد از طی کردن بخش شناخت نیاز، باید اطلاعاتی جمع آوری شود تا مورد استفاده قرار بگیرد.

تصویر به دلایلی مانند مشکل در اینترنت و یا... دریافت نشد، لطفا به پشتیبانی سایت اطلاع دهید.

2. تعریف مسئله، چالش یا مشکل

مرحله دوم از این فرآیند، تعریف مسئله است. از اطلاعاتی که جمع آوری کرده اید می‌توانید به بینشی از مشکلات و چالش‌هایی که غالب کاربران با آن رو به رو هستند به دست آورید و به سمت خلق راه حل‌های خلاقانه حرکت کنید. تعریف مسئله به شدت به خلق ایده‌های بهتر کمک می‌کند.

3. ایده پردازی و ارائه ایده‌های خلاقانه برای حل مشکل

ایده پردازی سومین و یکی از مهمترین مراحل این فرآیند 5 مرحله ای است. ایده ها را بدون ترس و واهمه از ناقص بودن یا اشتباه بودن آن ها مطرح کنید. در واقع مغزتان را از ایده ها خالی کنید. در این مرحله کار تیمی‌معنای واقعی خود را نشان می‌دهد. استفاده از تکنیک طوفان مغزی زمانی اثربخش تر خواهد بود که همه دیدگاه ها، ایده ها، ذهنیت ها و نظرات اشتباه توسط همه افراد دیده و شنیده شوند. به همین دلیل است که باید همه ایده ها بدون نگرانی مطرح شوند.

4. ساخت نمونۀاولیه (Prototype)

نمونۀ اولیه مرحله بعدی است. به این معنی که بهترین ایده ها را از ایده‌های مطرح شده جدا کنید و آن ها را مورد آزمایش قرار دهید. ساخت یک نمونۀ اولیه زمان و انرژی چندانی از شما صرف نمی‌کند. اما کمک می‌کند که با دید واضح تری به مشکل بنگرید.

همین موضوع ممکن است باعث شود راه حل‌های جدیدی مطرح شوند که تا به حال در مورد آن ها فکر نشده بود. حالا وقت امتحان کردن نمونه های اولیه توسط کاربران است. اکنون می‌توانید بر اساس بازخورد کاربران راه حل‌های تست شده را تأیید و برای اصلاح و تکمیل به مرحلۀ بعد بفرستید یا آن ها را رد کنید.

ساخت نمونۀاولیه، یکی از مراحل در فرایند تفکر طراحی - تصویر به دلایلی مانند مشکل در اینترنت و یا... دریافت نشد، لطفا به پشتیبانی سایت اطلاع دهید. — ساخت نمونۀاولیه

5. سنجش محصول و پیدا کردن بهترین راه حل

در مرحلۀ آخر می‌توانید محصول را با کاربر تست کنید و به یک نتیجۀ درست و حسابی برسید. اینکه در این مرحله محصول مورد تأیید قرار بگیرد یا برای حل مشکل به مراحل قبل برگردید و اینکه به کدام یک از مراحل قبل بازگردید به تست شما نیز بستگی دارد. ممکن است متوجه شوید در تعریف حل مسئله مشکل داشته اید یا ممکن است در ایجاد پروتوتایپ خطایی داشته بوده باشید.

تفکر طراحی، یک سیستم خطی نیست

هر کدام از مراحلی که به آن ها به طور خلاصه اشاره کردیم شامل جزئیات فراوانی است که باید با دقت اجرا شود. در استفاده از این روش حل مسئله می‌توان به راحتی متوجه شد که فرآیند تفکر طراحی یک فرآیند خطی نیست، بلکه ممکن است بارها و بارها به ابتدای مسیر بازگردید تا به بهترین راه حل دست پیدا کنید. اما مهمترین نکته در استفاده از این روش این است که می‌توانید مطمئن باشید که فرآیند آزمون و خطا و ایجاد یک راه حل بهینه با از دست دادن کمترین میزان هزینه انجام می‌شود.

نظر شما چیه؟ ایا تا کنون از تفکر طراحی برای حل یک مشکل استفاده کردید و ازش تجربه دارید؟ خوشحال میشیم باهامون نظر و تجربه‌ات رو در بخش کامنت‌ها به اشتراک بگذاری 🙂